hetty

Pas hoorde ik  over een dom ongeluk, veroorzaakt uit gewoon wat overmoedigheid. Iemand dook vlak voor zijn huis in het ondiepe water bij de aanlegsteiger. Hij woonde er zelf. Hij raakte verlamd, zit in een rolstoel en is verhuisd naar een volledig aangepaste woning.
Iedereen doet wel eens iets zonder er bij na te denken… gewoon. Ik kan zo een paar domme dingen alleen al van mezelf opnoemen die alleen al vroeger  op de Boomgaard zijn gebeurd.
Ooit klom ik eens op de bovenste balken in de schuur. Er lag een hoopje hooi beneden en ik sprong zonder goed na te denken naar beneden. Het hoopje was niet zo groot. Ik jankend naar binnen…Ik heb dagen kreupel gelopen. Naar een dokter….nee dat deed je niet wanneer alles nog bewoog.
Een jaar later ging ik met een boek naar mijn favoriete boom in de boomgaard. Wanneer ik thuis zomaar ging zitten lezen… “Heb je niks anders te doen”, was het dan. Daar lag een koe bedaard te herkauwen. Ik dacht: waarom zitten mensen alleen maar op een paard en … ik zat al op die -zo leek het- rustige koe. Dat duurde geen seconde en die koe kwam in de benen. Beetje dom natuurlijk, maar ja…. ! Ik duik er achterover af. Ik heb een week krom gelopen met een zere rug en nek. Nee.. geen dokter….alles bewoog toch nog?!
Toen ik veertig jaar was kwam ik bij de huisarts terecht vanwege problemen met nek en arm. Er werden foto’s gemaakt. Ik naar hem toe voor de uitslag. “Wat heb je gedaan… ben je met 80 km per uur tegen een muur gereden”, was het eerste wat hij vroeg. Nee….. hoe dat zo”? “Nou…. zei de huisarts, “omdat de foto’s nogal wat beschadigingen laten zien, maar het kan ook van lang geleden zijn. Tja… toen dacht ik even aan dat kleine hoopje hooi en die koe…

Ik ben intussen alweer heel wat jaren ouder en met ons aqua joggen, af en toe behandelingen bij de chiropractor en wat fysiotherapie blijf ik in beweging. Maar heel soms denk ik terug aan die ‘rustige koe’ en dat onbezonnen kind van toen.

Vandaag was het D-day voor ons. We gingen op uitnodiging van de KNRM naar Urk. Wim is intussen al meer dan 60 jaar donateur van de Koninklijke Nederlandse Redding Maatschappij en dat weten ze te waarderen  door ons  uit te nodigen voor een mooie morgen op het KNRM Station op Urk. En dat was het. We waren met 12 genodigden, 6 plus aanhang. En.. we maakten kennis de bijna volledige bemanning van de Reddingboot. De meesten wonen en werken zo dicht bij het Reddingstation dat ze binnen 5 minuten bij de boot kunnen zijn. Bij de oproep laten ze alle werkzaamheden los en spoeden zich naar het Station. Ook nu kregen we uitgebreid te horen hoe de ontwikkelingen bij de KNRM niet stil gestaan hebben. Er kwam een voorstelrondje en de meesten bleken toch op een of andere manier betrokken gebleven bij de scheepvaart. Een van de dames vertelde zelfs dat ze vast was komen te zitten met haar zeilboot en ze gered moesten worden. De dame waar ik bij het 50 jarig jubileum mee had gepraat en die uit Salland kwam was er nu niet bij. Nee zij was nooit bij de scheepvaart betrokken geweest, vertelde ze toen, maar was geboeid geraakt toen ze op de MULO het verhaal van Sil de Strandjutter had gelezen. Zo kan het ook. Een van de genodigden kon niet meer komen en was net afgelopen week overleden. Voor de familie is er nog een foto van ons groepje gemaakt met de hand op ons hart als blijk van medeleven.

Toen was het tijd voor het uitstapje met de reddingboot. De opstappers hadden er plezier in om met de kleine boot te laten zien wat die kon. Het was opnieuw een geweldige ervaring. Na wat vishapjes en een drankje en een dikke bos bloemen in de arm gingen we na een rondje Urk weer richting Drenthe.

Wim de Groot is de geestelijk verzorger van het Scheper ziekenhuis en af en toe schrijft hij over zijn ervaringen in ons Kerkblad Op Weg. Hij vertelde eens over een vrouw die te horen had gekregen dat ze ongeneeslijk ziek was en de verpleging had haar op de geestelijk verzorger van dit ziekenhuis attent gemaakt. Toen ze haar emotionele verhaal had gedaan en hij naar woorden zocht verscheen er een regenboog. ‘Kent u dat verhaal uit de bijbel?’, vroeg hij haar. Dat kende ze en ze deelden samen dat het een teken was dat God Noach niet in de steek zou laten…En haar dus ook niet.
Daarna vertelde ze dat er nog één ding was dat ze nog wilde afmaken. Tien jaar geleden was haar man ergens op de Veluwe onwel geworden en overleden. De sneeuw had hem bedekt en pas weken later werd hij gevonden. Ze had hem niet eens meer mogen zien. Ze had ook nog nooit de plek gezien waar het was gebeurd. Er was ook niemand die met haar mee kon. Daarop bood Wim de Groot aan om met haar mee te gaan, als zij de weg maar aanwees. Ze straalde. Zo gezegd zo gedaan. Op een middag reden ze naar Ermelo waar zij een bos bloemen kocht en ze gingen richting de plek. Maar ze wist niet precies waar het was. Toen kwam er een boswachter aan. Die kon zich het bizarre voorval nog wel herinneren en wist precies de plek aan te wijzen. Het heeft zo moeten zijn. Was het een engel? Ze legde de bloemen op de plek en samen baden ze het Onze Vader. Ze werden stil en, geloof het of niet: aan de hemel verscheen een regenboog! Een knipoog van God.
Daar bleef het niet bij. Enkele maanden later overleed ze en omdat ze niet bij een kerk aangesloten was, had ze hem gevraagd haar uitvaart te leiden en natuurlijk wilde hij dat. De uitvaart was in Ermelo want ze wilde bij haar man begraven worden. Het verhaal van Noach werd gelezen en stiekem hoopte hij dat God opnieuw een knipoog wilde geven. Het was triest begrafenisweer, het regende. En tegelijk begon ineens de zon te schijnen. En, geloof het of niet: er verscheen een regenboog! Hij kreeg er kippenvel van. Heel duidelijk, met zijn prachtige kleuren. En het was niet één regenboog, maar nog één er omheen! Een dubbele regenboog, en die zijn erg zeldzaam. Een teken van troost, zo besloot Wim de Groot, een geschenk uit de hemel. Een knipoog van God.

Nee, het is niet alleen het voorjaar waar je onrustig van wordt in deze tijd. Maar een op handen zijnde verhuizing veroorzaakt ook veel onrust. Ik blijf om me heen kijken wat er uitgezocht of opgeruimd kan worden. Je houdt het niet voor mogelijk wat er alleen al op ons erf te vinden is, allemaal met zorg verzameld. Alleen is het mooie er nu wel van af en heb ik het een en ander al in elkaar geslagen en naar de aanhanger versleept. Een oppottafeltje, een paar oude vogelhuisjes,eenhalf vergaan vogelvoederhuisje , een groot karrewiel, ooit door Hilda van een mooi laagje verf voorzien. Het middenstuk is verrot maar de buitenkant met ijzeren band ziet er nog aardig uit en kan naar de Kringloop. We zijn al drie keer met spullen naar de Kringloop geweest en het einde is nog niet in zicht.  

Maar ook in verborgen hoekjes in huis kom ik van alles tegen. Toen ik dit boek tegenkwam dacht ik al dat het van vader Hein afkomstig was, aan de titel te zien: Het begon onder Melkenstijd. Een romannetje uit vroeger tijd? Niks geen romannetje. Het is een boek uit het laatste jaar van de 2^e WO en geschreven door iemand die het van dichtbij meemaakte in de omgeving van Renkum waar in de buurt de Geallieerde landingen plaatsvonden in 1944. En ook niet van vader Hein. Voorin staan W van der Kolk in het nog jeugdige handschrift van Wim. Hij kan het nu nog even doornemen. Dan mag het naar Gerhard die nog steeds veel belangstelling heeft voor alles wat met de 2^e WO te maken heeft.

Nee…. Vervelen doen we ons niet op ons plekje achteraf. Het leven komt en gaat en zo is het met de dagen. Het doet me denken aan Ben en Niesje die hier vaak waren als wij weer eens wat gepland hadden om er op uit te gaan. Dit hier was voor hen een uitje en tegelijk een rustpunt net als het voor ons nog steeds is. Zo hadden wij een weekje gepland rondom het concert van Andre Rieu op 12 juli  het Vrijthof. Dat hadden we van de kinderen gekregen toen Wim 70 werd.

“Wanneer gaan jullie precies op vakantie”, vroeg ik Mark aan het begin van  die zomer. “Hoezo?” “Nou….in Les Issambres wordt niet verwacht dat je een hond meebrengt. Wat doe je met Tessa en… Queeny? Is het de bedoeling dat wij oppassen? Dan is er nog jullie concert op het Vrijthof.” Daar hadden we nog niet over nagedacht.
Daar kunnen we niet met twee honden aankomen. En in de caravan laten? En aansluitend zouden we het leuk vinden om een weekje met de caravan te trekken.
Daar moest toch op tijd even over nagedacht worden. En dat nadenken was snel gebeurd. We vroegen gewoon Ben en Niesje of ze zin zouden hebben om een weekje of langer hier te zijn. Wim pakte ogenblikkelijk de telefoon. “O… prima “, zei Niesje. “we komen wel op die twee passen.” Toch gemakkelijk zo’n oppas op afroep. Ik voegde er maar meteen aan toe: ”De katten en de kippetjes en de pony’s krijg je er ook bij.” Nee daar zaten Ben en Niesje niet mee. Zolang er tenminste geen pups te verzorgen waren hadden ze hier aan het Schoolpad een echt vakantiegevoel.
Wanneer ze hier oppasten kwam Mark wel eens tussen de middag even aan en soms vond hij ze nog in duster en pyjama in de grote stoelen bij het achterraam met de honden aan hun voeten. En als ze dan ’s middags op de fiets stapten voor een rondje Emmen en een cappuccino bij Bertje kwamen ze helemaal tot rust.
Op deze foto zou je bijna denken dat deze poefs voor de honden zijn aangeschaft. Nee…ze hebben hun plekje zelf ontdekt omdat ze zo goed kunnen zien of hun baas er aan komt. Slimme dames die twee… ? Later werd het Storm en Queeny en nu alleen nog Storm die hier graag op de uitkijk zit. En wat is er trouwer dan een hond? Kunnen wij nog een voorbeeld aan nemen.

Het is intussen kaal bij ons op het erf en dan bedoel ik niet wat betreft de beplanting maar het dierengebeuren. Sinds de vos twee jaar geleden de laatste kippen te pakken had hebben we geen nieuwe meer genomen. We zouden eerste een beter hok moeten aanschaffen en een afgesloten ren. Maar ik wilde juist helemaal vrije kippen en dat is toch meer dan 25 jaar goed gegaan.  Het verjongde vanzelf. Zelfs zo overvloedig dat we daar maatregelen voor moesten nemen. Zo hadden we er weer teveel toen Wim de eerste keer zijn heupoperatie had gehad en weer voorzichtig een rondje over het erf kon proberen.

Het kon nu echt  niet langer. Soms leek het hier een paradijs als je om je heen keek, dan liet de kippenfamilie zich heerlijk verwennen in het warme voorjaarszonnetje. Een genot om te zien. Maar schijn bedriegt. Zo ineens werd er aangerand en verkracht dat het niet mooi meer was. Een jong hennetje werd achterna gezeten door drie van de jonge hanen. Gillend en kakelend dook ze in de struiken in een poging om het geweld te ontlopen. Vier hennetjes en 5 hanen is ook geen combinatie.

Vader Hendrik had er geen grip meer op. Hij kon de jongens nog wel de baas bij het voer, dan leken ze redelijk onderdanig. Maar zo gauw het vaderlijk toezicht ontbrak begonnen de hormonen op te spelen en moesten de jonge hennetjes het ontgelden. Ik had al eens gemeld: wie een mooie haan wil mag hem komen halen. Niemand reageerde, alleen Rob. Hij had interesse in de gespikkelde haan die op vader Hendrik lijkt.

De honden bench stond eergisteren dus in de alarmstand, deurtje open, flinke hand voer er in, touwtje aan het deurtje die over de schutting hing en wachten maar.

De hele dag loopt het kippen en hanenspul rond te struinen maar voor ze zich klaarmaken voor de nacht wordt er meestal nog even ingeslagen. Dus ook die avond. Wim wilde net z’n rondje over het erf doen met de loopkruk en riep: ’De jonge hanen… ze zit d’r in… alle drie…’ Hij trok snel aan het touw en ik deed gauw het deurtje op de knip. Buurman Jans werd gebeld en binnen een half uur zat die bij ons aan de koffie. Even later deed Jans de handschoentjes aan en pakte de hanen een voor een om ze in zijn kippenbak te doen. Ik stond te griezelen bij dit tafereel van tegenstribbelende hanen. Ik weet dat Jans een diervriendelijke manier heeft om hanen te slachten zonder stress. Dat is hun enige troost. De gespikkelde haan heeft meer geluk. Die wordt straks bij een eigen stel hennen gezet bij Rob om voor nageslacht te zorgen

Toen buurman Jans de kippenbak met de drie hanen in de auto zette zei ik hem: ‘Ach Jans, doe mij een plezier en breng d’r straks ene naor je tante Jantina. Die is zo gek op een lekker jong haantje!’

Wat kwamen er veel herinneringen boven toen we bij elkaar waren om de begrafenis van moeder Siet voor te bereiden. Ik zie haar in deze outfit en denk aan het laatste wat we voor haar konden doen.  De dominee kende moeder van der Kolk alleen van haar laatste jaren. Ineens begon het. Wim en Ben struikelden bijna over de woorden… hoe ze vroeger aan de Gasthuissteeg woonden en dat Wim al op 12 jaar wist dat hij zijn vader ging verliezen… en hoe moeder alles aanpakte om aan geld te komen voor haar opgroeiend gezin. Kranten bezorgen, kosteres van de kerk, verzorgen van maaltijden voor vergaderingen, koffie en thee verkopen, oppas bij de speeltuin. En op Koninginnedag, wanneer de muziekkorpsen ’s morgens vroeg Hattem rondgingen, voorzag ze hen allemaal van een stevig bakje koffie op Dorpsweg 4. Ben vertelde nog heel beeldend, zoals hij alleen dat kon doen, hoe het ‘Sanhedrin’- dominee met ouderlingen en diakenen- bij hen thuis vertrok naar hun oude kerk terwijl de kinderen van een pepermuntje voorzien werden. Hoe ze later naar de nieuwe Emmaüs kerk gingen waar nog geen keukentje in zat, en moeder Siet  ’s avonds de zware kan met koffie en kopjes naar toe bracht voor de vergaderingen, toch zeker 100 meter. Hoe ze een keer viel….De jongens hielpen overal aan mee en voor het schoonmaken van de kerk was haar vriendin en trouwe hulp tante Gees er altijd bij. Dat waren er twee bij elkaar, er werd wat afgelachen in ‘Gods Huis’.
Moeder kreeg in die voor haar zo zware tijd vaak kleding van een van de juffen van de van Heemstraschool die hetzelfde postuur had als zij. Toen ze een keer met haar fiets met pakken koffie bij een vast adresje kwam, kreeg ze te horen: ’Nee ik hoeve gien koffie meer. Ie hebt et niet neudig. Ie hebt mooiere klere as ik’.
Moeder antwoordde dan alleen: ’Dan gao ik toch weer een deurtje wieter’. Nee klagen was ook niet haar ding. ‘As klagen hielp, dan begon ik d’r vandage nog mee’, placht ze te zeggen. De dominee kreeg zo een eerste indruk en vrijdag zou de kerkdienst zelf verder worden besproken. En wat ik me daar vooral nog van herinner? Naast de indrukwekkende uitgeleide door twee rijen verzorgsters van Zorgcentrum De Bongerd herinner ik me ook de achterkleinkinderen die rondom hun oude ‘oma Bongerd’ stonden. Waarschijnlijk zagen ze allemaal voor het eerst iemand die overleden was. Nieuwsgierig wezen ze op wat aparte dingen en de uitvaartbegeleidster ving dat allemaal heel mooi op. Het was goed om kinderen ook een afscheid van een geliefde oma mee te beleven. Die middag na kerkdienst en de tocht naar het kerkhof waar ze haar rustplaats kreeg bij haar Gerard die zo’n 50 jaar daarvoor al overleed, werd haar kamer door ons samen leeggehaald en kwamen er nog steeds herinneringen voorbij.

Moeder in de outfit bij het koffieschenken. Hier in de achtertuin die toen nog groot en groentetuin was en door opa Barink bijgehouden werd. Opa Barink was niet hun opa maar een oude boer uit Silvolde die bij zijn dochter en schoonzoon in ging wonen en blij was met deze klusjes en de gezelligheid.

“Zo zie je er anders niet uit”, zei een mede aqua jogster terwijl we na afloop van onze inspanningen in het bad een praatje maakten onder de douche Ik had opgebiecht dat ik in mijn 80^e levensjaar ben. Zoiets mag ik graag horen en deed me denken aan een van de schaarse verwenmomenten wat jaren terug bij Salon Els.

“Nou… je huid ziet er nog goed uit. Ik zie helemaal geen rimpels of zo. Doe je je wenkbrauwen zelf… helemaal goed. O… en je wimpers hoeven ook niet geverfd”.
Ik was het verjaardagscadeau van de kinderen aan het besteden. Jazeker bij Salon Els.
Het werd een compleet verwenpakket. Het harsen was even wat minder, maar daarna kreeg m’n toen 65 jarige gezicht een echte opknapbeurt inclusief scrubben, masker en massage. Heerlijk!
Ze leerde me ook hoe ik me op een subtiele manier op kon maken en opgefrist kwam ik weer thuis. Dan denk je natuurlijk dat iedereen het aan je ziet.

Nee hoor… dat viel tegen. “Foi wat bu’j late”, sprak Wim die keer. En toen ik over de complimenten begon die Els over m’n gezicht zei, voegde Mark er aan toe: ”Je was er zeker voor de eerste keer…. Klantenbinding hè”. Met dat stel …. daar moet je nou de oorlog mee winnen. Maar ik zie het zelf wel en ik ga beslist over een paar maanden nog eens, bedacht ik me toen.
Die zomer waren we daarna op camping De Boomgaard. Johan en Joke waren net  terug van hun weekje Beieren. Joke had de koffie al klaar en vanuit de tuin zwaaide ze met iets wits om ons te roepen. “Kiek es an. Dee zwaait al met de witte vlagge”, zei Johan gevat. “Dee gif zich aover”. Ik kreeg voor m’n verjaardag zelfs nog een prachtige Mexicaanse stenen eend voor in de tuin. Ik bedenk nu dat die eend zeker mee moet naar onze nieuwe woonplek straks.
Er liggen altijd tijdschriften in de recreatieruimte. Ook het blad ‘Vrouw in de regio’. Er stond een aardig artikel in over relaties. Marga Jansen geeft workshops aan stellen: Werken aan liefde.
Nou heeft onze relatie al heel lang stand gehouden èn met plezier, gevormd door lief èn leed maar soms denk je dat er misschien méér uit te halen valt. Dus las ik Wim wat tips voor. Misschien hebben jullie er ook wat aan:
-Kijk elkaar regelmatig in de poppetjes van de ogen.
-Maak door de dag heen lichamelijk contact: aai over de bol, arm om de schouders
-Geef eens een compliment, ook voor vanzelfsprekende zaken.
-En het allerbelangrijkste: maak tijd voor elkaar.
Die eerste twee ….daar had hij geen moeite mee!

Het moet hier hoog zomer zijn. Het gordijn is dicht getrokken tegen de zon en oom Sjoerd en tante Hermien zijn op visite op de Boomgaard. Oom Sjoerd in zijn ontspannen houding, steeds keurig in pak, vaak met een vestje in Schotse ruit en duidelijke manchetten uit de mouw met manchetknopen. Hij  en tante Hermien  toonden altijd echte interesse in ons leven.
Het orgel van vader Hendrik Jan staat nog op zijn vaste plek zoals dat nog 30 jaar zal blijven, ook toen Johan en Joke op de Boomgaard gingen wonen.
Het schilderij er boven hangt nu bij ons. Het werd in 1963 geschilderd door Liefers, de vader van Hannie, een leerling uit mijn allereerste klas in Hattem.
Waarschijnlijk is het op een van de laatste verjaardagen van mama op 23 juli 1977 of ’78. Voor de innerlijke mens is al gezorgd, de gesmeerde broodjes staan op tafel. In 1978 hoorde mama dat ze niet weer beter zou worden en stond haar en onze wereld op zijn kop. Je denkt dat je ouders er altijd zullen zijn en ineens slaat het noodlot toe. Moeder Coba zou toch nog een half jaar bij ons zijn en heeft tijd gekregen om op een goede manier afscheid van iedereen om haar heen te nemen. Maar wat was ze nog jong, slechts 63 is ze geworden. Toen Diny en ik deze leeftijd bereikten hebben we er beiden bij stil gestaan: ‘We hebben onze moeder overleefd’, ikzelf nu al 16 jaar.

Toen Johan en Joke naar hun nieuwe optrekje verhuisden was er geen plek meer voor het orgel en zette ik een advertentie op Marktplaats. En ja hoor, er kwam een reactie van iemand uit onze eigen buurt: Valthe. Deze man had een zwak voor orgels en was een klein museum begonnen in zijn achtertuin. Met vereende krachten is het orgel op de aanhanger getild en brachten we hem op zijn nieuwe plek. Elke keer als we voor de jaarlijkse inenting van Storm bij dokter Harry door Valthe rijden denk ik even aan dat oude orgel waarop onze vader  heel wat liederen heeft ondersteund op zondagmiddagen op de Boskamp.  De boeken in klavarscribo, zoals Hendrik Jan die gebruikte, zaten nog altijd in de orgelkruk.

Ja mag natuurlijk best een leuk schilderij naschilderen. Je moet alleen er bij vermelden dat het naar een schilderij van, in dit geval Rowena Laing, is geschilderd, Ik kocht deze kaart van haar ooit in Schotland en bleef op deze manier de Schotse sfeer proeven.

Zoals je ziet hangt deze op dit moment op de schoorsteenmantel.