In 1880 waren de instructies voor de hoofdonderwijzer gereed. Naast zijn jaarwedde en vrije inwoning en vrij gebruik van een stuk groentetuin ontving hij ook 1/10 van de schoolgelden. Opeenvolgend was dat voor het eerste kind 45 cent, 2e 30 cent 3e 15 cent en de volgende kinderen uit één gezin 10 cent, alles per maand afgerekend aan de meester.
Daar tegenover stond de verplichting om in overleg met de predikant zondags zondagschool te geven en dagelijks 7 uren binnen de school te zijn. Vier keer per jaar kon een kind op school beginnen na schriftelijke toestemming van het bestuur: ,januari, april, juli of oktober.
In 1882 vroeg dhr. Bösecke al om uitbreiding en aanpassing van de lokalen, maar financieel gezien was dat nog niet haalbaar en kwam er hulp in de vorm van een extra kwekeling onder de 16 jaar met al enige ervaring.
Het schoolverzuim zal in die tijd aanzienlijk geweest zijn want het bestuur besloot dat kinderen die minder dan 20 keer! verzuimd hadden een cadeautje kregen. Die kwekelingen die later hulponderwijzer werden bleken niet altijd succesvol. Zo nam er een ontslag omdat hij het niet eens was met de grondslagen van het Chr. Onderwijs. Een ander kwam in moeilijkheden wegens het toepassen van lijfstraffen als opvoedkundige remedie.
Daarna scheidde zich een groep van de NH Kerk af vanwege de opkomende liberale denkbeelden binnen de NH Kerk: De Dolerenden. In 1887 bleek dat ook dhr. Bösecke te sympathiseren met de Dolerenden. Lastig voor de verschillende bestuursleden. Ds. Cortes begon zich afzijdig te houden.
In 1891 werd er dan toch verbouwd. Dhr. Brants had hier een groot aandeel in en droeg persoonlijk 1000 gulden bij. Het werd een probleem toen in 1891 een van de mannen van het eerste uur overleed dhr. W.H. Monnik In 1897 vertrok de heer Engelberts naar Maastricht en in 1901 overleden de heren van de Borch en Brants en met deze oprichters waren ze ook hun financiële steun kwijt. In 1909 had de school intussen al een tekort van 1000 gulden opgebouwd en men bezon zich op andere inkomsten. Er werden wel eens schapen varkens voor een school gefokt. ‘Zou dat hier ook kunnen?’ werd er gevraagd. Dhr A Schouten was bereid om twee kippen op te fokken en inderdaad droeg hij het jaar er op 2 gulden af aan de school. Het is niet bekend of zijn mooie voorbeeld opgevolgd werd.
In 1908 nam dhr. Bösecke afscheid en kwam er een nieuw hoofd, dhr. Rouwenhorst, die ook bijna 30 jaar hoofd zou blijven.
De verschillen veroorzaakten zoveel consternatie dat er bijna een aparte gereformeerd school zou komen. Het werd weer gesust door de partijen evenredig in het bestuur en onderwijzend personeel te verdelen.
Intussen was de school te klein en werd het gebouw Irene, voormalig werkplaats van de Gems, voor 150 gulden per jaar erbij gehuurd als noodoplossing.. Toen er echt gebouwd moest worden werd aan het Hoge grond gekocht voor 80 en 70 cent per m2. Om aan geld te komen werden er 112 obligaties uitgegeven van 100 gulden tegen 5% rente. Elk jaar zouden er een paar worden uitgeloot. Er werd een gebouw ontworpen met 6 lokalen en een schaflokaal annex gymnastieklokaal. De oude school kon aan de gemeente verkocht worden. In 1922 vond de opening plaats. Op de gevel van de nieuwe school zou de tekst School met den Bijbel gemetseld worden net als de steen links met Rehoboth en rechts Laat de kinderkens tot mij komen.
Foto: De School op het Hoge met Willem, Rika èn Coba Bijenhof. Ik weet niet of dit net in de nieuwe school op het Hoge is of nog aan de Smidstraat. Het zal ongeveer 1921/22 zijn. Rika en Coba in lichte jurkjes op de voorste rij. Willem tweede rij van boven, 2e van links.
Wordt vervolgd