Nu de klimaatcrisis serieus aan de orde is en de boer die zijn land naast ons heeft ook biologisch gaat boeren moet ik terug denken aan de speech van tante Gerritje, ik denk dat het op haar 85e verjaardag was op 4 juli. Dat is intussen ook al 20 jaar geleden.
Tante Gerritje hield haar verjaardagsfeestje bij hotel Bakker, als ik me goed herinner, en hoewel pa al overleden was in 1995, hoorden wij als Egginks-familie daar toch steeds bij. Toen de hele familie binnen was en de koffie met lekkers naar binnen gewerkt wilde tante Gerritje iets zeggen. Ze kwam zelfs in de benen en begon:
Ze zei: ’Ik doo ’t maor in mien moderstaal, dat geet mien ’t makkelijkste af. Dan kö-j precies zeggen wa-j bedoelt. Eén van de kinder van Berdie zei mien es:’Mama praat altijd Nederlands met ons, maar als ze een keer goed kwaad wordt gaat ze verder in het Achterhoeks’. En da’s gien wonder, daor bu’j met op egruuid.
In dee 85 jaor van mien leaven heb ik völle zeen veranderen. Alle stukskes land dee d’r waren mossen benut wodden. De kolken wodden dichte egooid. A’s d’r ene ging emigreren naor Amerika of Canada dach ie da-j mekare nooit weer zollen zien. Ik hebbe de 30er jaoren met’emaak waorin de keune niks meer weerd waarn. Ik moche met mien vader naor de markt, met 12 keune ginge wie-j d’r hen en met dattiene kwamme wie-j d’r weer umdat ene boer lever zonder keune thuus kwam dan met. De kunstmest kwam en d’r kon steeds meer verbouwd wodden. De oorlog heb ik met emaak en ik dache an ’t ende d’r kan wel heel völle veranderen straks, maor de roggemealse pap zölle wie-j altied blieven etten. Ik heb et nog ene keer weer epruufd en nao dee tied nooit weer. De auto’s kwammen en de machines en ze hadden minder mensen neudig um ’t wark te doon. De peerde ha-j niet meer zo neudig want de trekkers nammen et oaver.
En noe… et milieu wodt inens belangrieker, d’r wodt weer stukken land terugge egeven an de natuur. Biologisch boeren, zonder kunstmest geet steeds belangrieker wodden. De paddepoelen wodt weer uut egraven. En inens liekt Amerika neet meer zo wied weg. Iederene hef telefoon en trouwens met ’t vliegtuug bun ie-j ’r zo. Ze bunt al op de maone ewes maor ie zölt zeen dat ze straks weer op vekantie wilt naor Zeeland.( Dit laatste vulde Tiny aan die dat stukje weer had onthouden.)
Zo besloot ze haar speech.
Daar moest ik ineens weer aan denken na al het nieuws over de klimaatplannen van de EU èn de veranderingen die dat voor de boeren met zich mee gaat brengen.
Foto: Bij ons 25 jarig huwelijksfeest in 1990 maakte Ben deze foto. Pa en tante Gerritje rechts, links moeder van der Kolk en tante Catrien.