De Korte Kerkhofstraat in Hattem, getekend door vader Gerard van der Kolk. Hij was niet alleen huisschilder, maar kon ook goed tekenen.
Herdenkingsdag 4 mei, Bevrijdingsdag 5 mei. Vorden was in de belangstelling omdat ze ook aan de jonge gesneuvelde Duitse soldaten aandacht wilden besteden. In eerste instantie zou het Vordens Mannenkoor bij hen ook een lied zingen wanneer ze bij de Engelse en Canadese gesneuvelden vandaan zouden komen. Het comité vond het lang genoeg geleden om ook bij deze jonge vaak tegen hun zin soldaat geworden Duitse jongens stil te staan. Maar daar stak het grote publiek en daardoor ook de gemeente Bronckhorst een stokje voor.
Naast de SS-ers en vergeet ook de Nederlandse NSB niet, waren er veel Duitse soldaten in Vorden ingekwartierd die heimwee naar huis hadden. Zo ook de jonge mannen die bij ons thuis op de Haar eieren kwamen halen. Ze noemden mij Heinche en opoe vertelde later wel dat ze dan aan hun eigen kinderen in het verre Duitsland dachten. ‘Zukke jonge vaders’, zei opoe dan. ’Die wollen ok völle lever in huus wean’. Een daad van verzet kwam van vader Hendrik Jan toen die ze eens een kalkei meegaf i.p.v. een echt kippenei. En de poging om een paar Engelse piloten die uit de rijdende en afremmende trein waren gesprongen proberen te helpen door maar met oom Sjoerd, want die kon Engels, om het roggeland te roepen van :’We are friends…. We are friends…’ Het mocht niet baten. Ze kwamen er niet uit en in het donker klopten ze bij een boerderij verderop aan. En dat waren net NSB-ers.
De officiële stoet bij de herdenking op de Vordense begraafplaats gisteren ging niet langs de jonge Duitsers, maar door de hele volgende stoet wel.
Dan Wims vader… die bonkaarten wegbracht naar gezinnen o.a. naar vrouw van de Vegte waar veel onderduikers zaten. Hij zat op het distributiekantoor en kon daar ongemerkt bonkaarten bemachtigen en zo heeft Wim onwetend meegeholpen aan het in leven houden van onderduikers. Vader van der Kolk pakte Wim helemaal in met bonkaarten achter z’n kleren. Het was voorop de fiets bij vader op de heenweg een gevuld jongetje en een mager ding op de terugweg. Zelf had vader Gerard een verfbus aan het stuur met een dubbele bodem en ook daar werd heel wat in vervoerd.
Oom Wim de Bruin zat zelfs bij de Ondergrondse en heeft tè veel meegemaakt , maar heeft het in tegenstelling tot veel anderen overleefd.
[i]Rememberence day the 4th of May, Liberaton day the 5th of May. In Vorden this year would be given attention to the young Germans who were killed . After the rememberence at the Canadian and English killed soldiers they had planned to sing at the graves from the Germans. But there was a lot of commotion about i tand it was forbidden to do so. Also the officals didn’t go along the German graves but almost all the invidual people walked along the German graves, all young boys, who probably hadn’t asked to fight.
When I was born in 1943 and grew up some German soldiers asked for eggs at the Haar. They called me Heinche and told about their own little children. Opoe Bijenhof always said:’Such a young men… they would prefer to stay at home with their own families.
Just before the Vorden station the train had to use their brakes and once a couple of English pilots jumped out of the train and hided in the rye. So Hendrik Jan asked Sjoerd Aartsen to come and they walked around the field saying : Come out… we are friends… we are friends’. But they did not. At dark they came out and knocked at the door at neighbours house who were NSB people. Such a pity…
In Hattem, Wims dad was a painter and several times he brought rationcards to the people who were hiding Jews and other most younger men who didn’t want to go to Germany to work, while you needed the ration cards to buy food, clothes and other stuff. He had a large tin of paint with double bottom and he also took little Wim with him on his bicycle. Wim had clothes on like in the middle of winter but on the way back he was changed in a thin boy. Wim’s uncle Wim de Bruin had joined the resistance. He passed through a lot of terrible incidents, but he survived in contrast with other unlucky men and women in those days of war.[/i]