Ik had het eerste verhaal uit mijn Tweets opgestuurd naar de Facebookpagina Taalvoutjes. Ze vroegen om columns over taal en ik vond de eerste wel geschikt: Waar ik weg kom. En warempel het werd meteen geplaatst. Toch leuk!
Nog even lezen?
Een dialect kan wat vreemd in de oren klinken als je zelf uit een andere streek in Nederland komt. Zeker als woorden opeens een andere betekenis hebben. Hetty van der Kolk moest even wennen toen ze net verhuisd was, maar inmiddels omarmt ze het Noorderlands.
Waar ik weg kom?
‘Waar kom jij weg?’, vroeg me iemand in keurig Nederlands toen ik nog maar net in Emmen woonde. Ik snapte het wel maar het klonk me wat vreemd in de oren. En wanneer ik iemand vroeg hoe het met hem ging antwoordde die: ‘Nou…dat kon minder’. Toen ik hem aankeek besefte ik dat het dus goed met hem ging. Dat er mensen op Urk wonen vind ik wel logisch op een voormalig eiland, maar hier wonen ze ook òp Erica en òp Klazienaveen en òp Zwartemeer, maar wel weer ìn Sleen en ìn Emmen. Misschien heeft het te maken met het veen, waarop die eerste drie dorpen gebouwd zijn..
Al even geleden zag ik het interview van Paul Witteman met Herman Finkers. Witteman vroeg op een gegeven moment wat Finkers van de hemel verwachtte. Die zag je even nadenken en antwoordde toen: ‘Je wordt er niet slechter op’.
Nee in het noorden en oosten van ons land is de aard van de mensen en dus ook de taal verschillend van de rest. Het Nederlands daar kun je volgens Erwin Boers in ons Dagblad van het Noorden beter het Noorderlands noemen. Je kunt wel gewoon Nederlands spreken maar er zijn woorden die je vanuit je eigen streektaal ook in het Nederlands blijft gebruiken. Het noorden is volgens dit artikel het land van de sleef en de neefjes. Voor ik hier kwam wonen was dat onbekend voor mij.
‘Wet ie-j niet wat een sleef is… een sleef….?’ Buurvrouw wees hem aan: de soeplepel.
‘O gattegat wat een neefjes hier’, meldde buurvrouw Geesje toen we hier net aan het Schoolpad woonden. Ze bedoelde muggen. En als ze die smerige ‘muggen’ weg wil hebben bedoelt ze de vliegen.
Het was leuk om te zien hoe die Witteman echt verbaasd opkeek toen Finkers als antwoord gaf: ‘Dat kump zo better oet’ en bij het zien van die opgetrokken wenkbrauwen gaf hij meteen de vertaling er maar bij; ‘Dat komt zo beter tot zijn recht’. Het is dus niet een letterlijke vertaling maar soms loopt de zin gewoon anders. Het is toch veel mooier om met het Twents te zeggen: hee is uut de tied komm’n dan :hij is dood of: hij is overleden. Voor zover je in dit geval van mooi kunt spreken vanzelf.
En waor ìk weg kom? Uut Vorden vanzelf ..eh….natuurlijk. En… in Vodden kö’j wat wodden, zeiden we er vaak achteraan.
P.s Ik heb nog een paar exemplaren van Tweets van het Schoolpad, maar het is ook verkrijgbaar bij Vermeer en Bruna in Emmen en Bruna in Vorden
Wie?