Net as et gedicht ‘Hans Knol ‘dat opa ons veurdroeg veur wi-j in onze hansopjes naor bedde ebrach werden, kennen opa ok het lange soldaotengedicht van ‘Wat za-k mien Truuken schrieven’, kats uut de kop. In 1961 hef e mien dat regel veur regel helemaole langzaam op ezeg zodat ik et op kon schrieven. Disse gedichten ware onderdeel van et vermaak op de Jongelingsvereniging in ‘t begin van de veurige eeuw, meer as 120 jaor elene dus.
Wat za’k toch an mien Truuken schrieven
Ik zat ‘r al een uur of wat,
Te suffen, denken en te wrieven.
Strakjes m’ow weer op ‘et pad
Lopen aover vaste weage
die deur mensen bunt eleg,
Draven dan deur smeer en reagen
Da’j gin boe of bah meer zegt
Za’k noe an mien Truuken schrieven
‘k Heb et onbenullig goed,
Bli-j da’k onder ’t volk kan blieven?
Van zonne leugen kokt mien ’t bloed
Toe ‘k uut huus ging zei miene mooder
Trekt oewen slechten jas noe an,
Die-j neet hoeft weerum te sturen
Da’s oe makkelijk Hendrik Jan.
Maor jaowel daor stao ‘k al 9 dage
Met mienen olden jas.
‘k Heb gin mouwvest nog ekregen
Den mien krek van passé was.
As een bedelaar kan ‘k daor lopen,
Spring ie-j neet dan heb ie-j et neet
A’k verkeerd doo vliegt de knopen
Da-j oe haost gien raod meer weet.
’t Is um tureluurs te wodden
Maor wat za’k daor noe an doene
Onder ’t springen met miene vodden
Springt et vuur mien uut de schoene
Disse jas weerum te sturen
Is onmeundig wisse wal
Maor toch deur mooder met die kuren
Zit ik in een gek geval.
‘k Begriep mien dat gezanik neet
’t Is in allemans verdreet.
Ik een boerenzönne kan daor lopen
Met dee gekke klungels an
Van op en neer en hort en keer
Maor ten spot van alleman
A’k met de arme stao te zwaaien
Krek zoas dat bi-j ons mot
Zee-j een bos van lompen laaien
Is-t-er wind… zi-j vlaogen vot.
En toch et löp en et wil zo ’t geet
Van draej ie neet zo heb ie neet.
’t Is links om rechts om rechtsomkeert
Da-j haost oew linkerbeen bezeert.
Wat za’k toch an mien Truuken schrieven
Ik wet et neet ’t is vaste waor
Et zo leur al onmeundig grieven
Da-k zon mal figuur slao daor
Doo-k mien veur as een soldaote
Vol courage en verstand
Leugen is wa-k schrief of praote
Leeve tied wat he-k et land
Beste Truuken kon ie-j es wetten
Wa-k hier al beleaven mot
‘k wed ie-j konnen niks meer etten
Mocht ik maor ik leepe vot.
In de riege met ons achten
Köw daor urenlange staon
Draejen, knielen, springen, wachten.
In huus, et neudigste blif ongedaon.
Gisteren stormden wi-j alle achte
Op onze olde plaatse weer
Juust vertrok et spoor; ik dachte
Mocht ik maor mee weer gaon dit keer.
Ik zol eur in de arme vleegen
As een echte wildebras
Ik wed ik zol een smöksken kriegen
Ondanks mien gescheurde jas.
Maor terwiel ik ston te denken
Met een glimlach um mien mond
zag ik plots mien makker zwenken,
Draejen as een tol in ’t rond.
]“Stomme boer, ik zal je leren”,
Klonk et schrikk’lijk in mien oor.
“Mocht je soms wat straf begeren?
‘k Zal er wel voor zorgen hoor”.
Vleuken van den kwaojen jonge
Dee mien ’t haor te berge staon
‘k wazze plots verlamd van tonge
’t Had mien völ verdriet edaon.
Laatst stonne wi-j in een rie-j te zwaaien
En de arme as een rad te draaien
En lange Hein, den onverstand
Stond suffend an mien linkerhand
Al draejende slöt e mien um de oren
Da-k mien benul haost had verloren.
Ik raken vinnig uut de tied
En mien politiemutse kwiet.
Et ding lei in een plas te drieven
Ik vissen et rood van kwaadheid op.
Daor geet den korporaal an ’t kieven:
“Hou op”, riep hij, “Jou boerekop.
Wat kan die lamme muts jou schelen?
Weet exerceren is geen spelen.
Links om, rechts om, draai je eens andersom.”
O… a-k toch denk an vrogger dage
Toe ‘k op den broedlachtaovend daor
Den arm um Truuken had eslagen,
Grien ik haost da-s vaste waor.
Dree paar vriendjes en vriendinnen
Zaten fluustrend naost mekaor
Ik mos met vriejen ok beginnen
‘k schamen mien da-s vaste waor!
Op de deale, in een höksken
Zat ik stil bi-j Truuken neer.
‘k Gaf en kreeg zo mennig smuksken
‘k kwam zundagaovend nog es weer.
’t Was zo aordig stil in ’t duuster
’t wodden week mien in ’t gemoed
En bi-j miene leef gesmuuster
Veulen ik warmte weer in ’t bloed.
Och… wat zatte wi-j aordig samen
Op dee tonne met karnemelk.
Ik drukken eur, ik gaf eur mooie namen
Zoiets aoverkump niet elk.
Jao, anies met suuker
Dronken wi-j bei uut ’t zelfde glas.
Better drank werd nooit eschonken
Umdat et zo zuut as honnig was.
’t Is mie-j of ik eur weer heur sprekken:
“Ik heb oe leef mien Hendrik Jan.
Jammer dat ie-j aover zo weinig wekken
Onder diens mot hier vandan.
Maor ie-j bunt er veur coupabel
Altied eaven resonabel
Vlug ter been en flink van taal
Ik wed ie wodt nog korporaal.
Maor ze meug toe ere schenken
Ik vin dit alles meer as goed
As ie-j um Truuken maor blieft denken
En ik wet zeker da-j dat doet”.
Korporaal dat kö-j begriepen
Eer ‘k het zo wied had ebracht.
Volle meer kans um uut te kniepen
’t Geet slechts boaven miene macht.
Letst toen ’t zo onmeundig reagenen
Mosse wi-j in de kazerne hier
Dat gekoeieneer verdragen:
Knielen liggen… een kwartier.
Toen de porporaal op ’t leste
Et sein gaf um weer op te staon
Was dat zo makklijk niet edaon.
‘k was al umtrent buten westen.
Alle butte dejen mien zeer
En miene grote teen mo-j wetten
Den al zo lang had krom ezetten
Was verdoofd al in ’t begin,
Maor noe ha-k de kramp d’r in.
‘k Leet mien op de planken zakken
‘k dach dat mien de butte brakken.
En toe-k met alle vrees en hoppe
Endelijk oaverende kroppe
Lachten de and’ren lang en luud
Maor den kwaojonge schol mien uut.
O, a-k nog stao te prakkezeren
An den aovend klaor en schoon
En de maan zie exerceren en de sterren zie pareren
An den hemel wonderbaor,
Is ’t vaak of mie-j weer ummegeven
Vriejers, vriejsters bli-j te moe
Die plezierig naoder zweven
En mien strekt de arme toe.
O.. et was zu-k een mooie hemel
Toe-k van Truuken kwam vandan.
’t Is mien veur ogen zon gewemel
Van nog zo: “Mor Hendrik Jan,..
Vin ie-j et huus wel heel allene”,
Vroog mien Truuken o zo zacht.
“Stao noe vaste op de bene.
’t Is zon sterrenklaore nacht.
Za-k maor meegaon, dan mo-j ’t zeggen
Want ik bun niet bange… niks”.
“Wo-j mien dan in bedde leggen Engel”,
Vroog ik,”Nou dat is fiks!”
Zi-j was rood, ik ston te beven
En te siddren op de been
Ik wol mien neet verloren geven
En vervogde:”Ik gao alleen.”
Ik gaf eur nog zon heerlijk smuksken
En nog zon enkel hartelijk druksken
Volle meer a-k zeggen kan.
Maor endlijk zei ze :”Hendrik Jan,
As ie-j mien noe neet lös wilt laoten
Za-k toch anders motten praoten.
Schei toch uut, wat doo-j toch raar.
Ie-j stoot mien de hele mutse deur mekaar”.
Ik gaf eur nog zon heerlijk smuksken
En nog zon lekker hartelijk druksken
En toen was de broedlacht dan veur mi-j
En veur Truuken ok veurbi-j.
En op deze wieze bun’k begonnen
Met mien eerste vriejerie.
‘k Sleppen dan mien muuje bene
Langzaam oaver straot en stene.
‘k kwam gelukkig bi-j ons huus an eland
‘k Mos toen met mien verstand
nog es bezinnen
Wa-k noe wieter mos beginnen.
En a-k vol spektakel maken
Zol ‘k de oldeluu nog wakker maken.
‘k Kreeg dan wisse een rappelement.
Dat was mien van olds bekend.
Laot ze rusten, dach ik, ik zal
Mien maor schikken in ’t geval.
Ik dee de vensters lös en ’t raam
Schoaf ik op zo zacht a-k konne
En nuumen zuutjes Truukes naam
Veur ik et waogstuk nog begonne
Trok toen kordaat het rechterbeen
D’r op en toen d’r oaverheen.
Ik kwam mien oaver stuule binnenvallen
met een naar gestommel.
Schaven ’t vel mien van de kneene,
‘k was zo niedig as de drommel.
‘k Krop maor gauw met vol gedruus
Oaverende en was in huus.
Ik brach toen tot mekaar mien hande
Um met vuulen en zuuken in bedde te belanden.
En zo stommelen ik lange nog deur
Langs stuule en wanden.
Van hort naar hier en hen en weer
En kon trots al ’t spektakel maken
Toch maor neet in bedde raken.
Maor opens, ik ston haost te karmen
Ha-k de kachel in mien armen.
Ik heel ze krek vaste as Truuken
En bleef mismoedig staon van ’t zuuken.
’t Was een kold en naar gevoel,
Ik zocht met heel een ander doel.
Toen ‘k mien endlijk hellig maken
Lukken ’t mien in bedde te raken.
Ik dreumen al gauw van Truuken weer
En dreumen van eur nog menig keer.
Dat was nog eerst een tied in ’t leaven
Waor i-j oew leaven veur zollen geven.
Vergeliek daor noe es bi-j
‘k Bun gien ogenblik meer vri-j.
Met gestrekte rug en strotten
Lepe wi-j vanmergen daor
Meer as schaopen bi-j mekaor
As een wolf kump an eschotten.
“Links uit de flank, markeer de pas.”
Jao, bokkesprongen völs te kras
Dat kan een boerenmens wel merken
Met stieve butte van ’t werken.
Maor a-k dan denk an vrogger dagen
Toen ‘k op den broedlachtaovend daor
D’n arm um Truuken had eslagen
Grien ik haost, da-s vaste waor.
Maor da-s noe veurbi-j: Ik motte zingen
Noe ‘k mien deur zon kwaojonge laote dwingen.
En dee goeie tied,
Dee tied kump nooit weerumme.
Maor wa-k ok praote, hier mo-k blieven
En ik vuul mien ok heel niet fiks.
Wat za-k toch an mien Truuken schrieven?
Ik wette nog better: ik schrieve niks!